Blog: 'Tijd voor Gezondheidswet'

26/08/2015 - De wetgeving voor gezondheid is een bonte lappendeken. De Wet op de Jeugdzorg, de Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), de Wet Publieke Gezondheid, de Participatiewet en de Zorgverzekeringswet vormen een kleurrijk breisel. Over de kleurencombinatie zijn de meningen verdeeld. Wat voor iedereen storend is, zijn de gaten. Op sommige plekken is de deken niet goed gehecht.

Bijna alle hierboven genoemde wetten zijn de afgelopen jaren grondig herzien. In de Wet op de Jeugdzorg hebben gemeenten de verantwoordelijkheid gekregen. De Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning is begonnen als een opsomming van beleidsdomeinen, maar krijgt dankzij de sociale wijkteams of buurtteams eindelijk betekenis voor burgers. Een 'keukentafelgesprek' werkt.

De Participatiewet heeft de (eigen) verantwoordelijkheid van burgers, vooral als zij zonder werk zitten, weer centraal gesteld. En dan hebben we ook nog de Zorgverzekeringswet. Die heeft nog niet geleid tot minder kosten, maar schept wel ruimte om de zorg anders, vooral dichtbij ofwel in de buurt, te organiseren. Professionals en zorgondernemers ontwikkelen nieuwe patronen en (digitaal) handwerktuig, zij zijn verantwoordelijk voor het leveren van goede zorg, inclusief preventie.

Er is één wet onaangetast gebleven: de Wet Publieke Gezondheid die het preventiebeleid tot het exclusieve domein van gemeenten verklaart. Preventie of liever gezegd gezondheid is een integraal thema dat terugkomt in alle andere wetten en waar alle professionals mee te maken hebben. Dat vraagt dus om coördinatie in de praktijk. Die coördinatie vindt steeds vaker in de wijk plaats. Dat leidt daar tot veel onduidelijkheden over wie verantwoordelijk is voor wat of welke competenties en randvoorwaarden zijn vereist om een bepaalde verantwoordelijkheid waar te maken.

Verantwoordelijkheidsverdelingen hebben altijd een wettelijke basis, daar ligt momenteel een probleem en dus ook een oplossing.

Kortom, het is een tijd voor een Gezondheidswet. Een wet die de gaten in de lappendeken dicht. De noodzakelijke wetgevingsdiscussie begint wat mij betreft met de vraag wie verantwoordelijk is voor wat. Het beantwoorden van deze vraag maakt elke wetgevingsdiscussie zinvol en simpel.

Deze column is geschreven door Anja van der Aa.